Tuổi thơ ai cũng có một miền để nhớ, có thể là mùi khói bếp, tiếng ve kêu trưa hè hay dòng sông quê lặng lờ trôi. Với “Cá linh đi học”, nhà văn trẻ Lê Quang Trạng đã khẽ khàng mở cánh cửa tuổi thơ của chính mình - một tuổi thơ gắn liền với mùa nước nổi, với những buổi đến trường bằng ghe và vị ngọt của cá linh giữa miền Tây sông nước. Không ồn ào, không cao trào, tập truyện như một lời thì thầm đầy cảm xúc về ký ức, quê hương và những điều giản dị nhất nhưng cũng thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi con người.

Nhà văn Lê Quang Trạng sinh năm 1996, là cây bút trẻ trưởng thành từ chính những mảnh đất quê hương An Giang và hiện là hội viên Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh. “Cá linh đi học” là một trong những tác phẩm nổi bật của anh, ghi dấu trong lòng người đọc bằng chất văn giản dị, trong trẻo và sâu lắng.

Cuốn sách “Cá linh đi học” là tập truyện dài gồm nhiều câu chuyện nhỏ kể về tuổi thơ của tác giả bên dòng sông quê hương. Tác phẩm không có cốt truyện li kì hay nhân vật đặc biệt, nhưng lại vô cùng hấp dẫn bởi sự chân thành, mộc mạc. Từng trang sách là những lát cắt của ký ức: từ chuyện mùa cá linh tràn đồng, đến những buổi đi học bằng ghe, hình ảnh mẹ tảo tần chèo xuồng, tiếng rao hàng rong của người dân quê… Tất cả hiện lên sinh động, gần gũi, khiến người đọc như được sống lại trong một miền ký ức bình yên.

Tác phẩm kể về hành trình đầy thử thách của chú cá linh non tên Linh Ống, từ Biển Hồ (Campuchia) xuôi về hạ lưu sông Mekong để "đi học" và trưởng thành . Trong chuyến du hành này, Linh Ống phải đối mặt với nhiều nguy hiểm như lưới điện, sự săn bắt của con người và các loài thủy sinh khác. Tuy nhiên, cậu cũng nhận được sự giúp đỡ từ những người bạn như cụ Rùa, Tôm Bọc và ông Cá Hô .​

Tác phẩm không chỉ phản ánh vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa miền Tây Nam Bộ mà còn gửi gắm thông điệp về tình yêu thương, sự đoàn kết và bảo vệ môi trường. Qua câu chuyện của Linh Ống, tác giả muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chung sống hòa hợp với thiên nhiên và bảo vệ hệ sinh thái sông nước.​ Ý nghĩa lớn nhất mà “Cá linh đi học” mang lại chính là sự nhắc nhớ về cội nguồn - về tình yêu quê hương, gia đình và tuổi thơ.

Qua những câu chuyện bình dị ấy, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống thôn quê, tình người nồng hậu và sự quý giá của những điều tưởng như rất đỗi bình thường. Tác phẩm còn giúp những bạn trẻ thành thị hiểu và yêu hơn một vùng đất phương Nam trù phú, đậm đà bản sắc.

"Cá linh đi học" đã nhận được sự đánh giá cao từ giới chuyên môn và độc giả. Năm 2023, tác phẩm được trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam ở hạng mục Văn học thiếu nhi . Ngoài ra, sách còn được Nhà xuất bản Kim Đồng bình chọn là một trong 10 cuốn sách tiêu biểu năm 2023 .​

Một trong những trích đoạn khiến em ấn tượng nhất trong tác phẩm là:

“Ngày ấy, tôi đi học bằng ghe. Con đường đến trường trôi trên mặt nước lấp lánh ánh mặt trời. Cá linh bơi tung tăng dưới ghe, mùa nước nổi, cá theo chân học trò đi học như một điều tất nhiên…”

Câu văn mộc mạc ấy khiến em hình dung ra cả một không gian yên bình, thân thương và chan chứa cảm xúc. Đó là một tuổi thơ tuy nghèo khó nhưng đầy ắp yêu thương và rộn rã tiếng cười.

Từ tác phẩm “Cá linh đi học”, em học được bài học về sự trân trọng những giá trị bình dị trong cuộc sống. Em hiểu rằng, quê hương không chỉ là nơi mình sinh ra, mà còn là nơi lưu giữ những điều thân thương nhất. Em cũng nhận ra rằng, những điều nhỏ bé quanh mình - như bữa cơm mẹ nấu, con đường đi học hay dòng sông sau nhà - đều có thể trở thành kỷ niệm đẹp nếu ta biết nâng niu và ghi nhớ.