Ban truyền thông (BTT): Cô chào An Khánh. Con có thể giới thiệu về sản phẩm tham gia Hội thi Tin học trẻ Thành phố lần thứ 27 vừa rồi?

Khánh: Dạ, sản phẩm là một game có tên Human V.S Corona. Người chơi hóa thân vào nhân vật để chống lại Covid. Trong suốt hành trình cậu sẽ đối đầu với vô số biến thể của Covid trên khắp thế giới với các “vũ khí” là bình xịt khuẩn, khẩu trang.

BTT: Ý tưởng sản phẩm xuất phát từ đâu?

Khánh: Dịch Covid kéo dài gây nhiều hậu quả, con làm trò chơi này để tuyên truyền đến các bạn thực hiện thông điệp 5K, chung tay đẩy lùi dịch bệnh ạ.

BTT: Con gặp những khó khăn gì khi làm sản phẩm này? Và làm thế nào để vượt qua khó khăn?

Khánh: Khó khăn thứ nhất là hình ảnh, con phải vẽ đồ hoạ khá nhiều. Thứ hai là thời gian, trước khi thi Quận con chỉ có 2-3 tuần để làm, trước khi thi Thành phố thì có 1 tuần vì có lịch thi giữa kì, học kì. Con cố gắng tập trung để làm được nhanh nhất.

BTT: Cô được biết con và bạn Lê Trần Anh Minh cùng làm sản phẩm này. Bạn Minh tuy đã chuyển trường nhưng hai bạn vẫn tiếp tục phát triển game. Hai con phối hợp với nhau như thế nào?

Khánh: Chúng con đã làm cùng nhau từ lớp 6 một phần mềm học tiếng Anh là Kids Learning. Còn trong game Human V.S Corona này thì con phụ trách phần vẽ và một phần code. Minh làm phần code.

Trịnh An Khánh và Lê Trần Anh Minh – nhóm tác giả sản phẩm Human V.S Corona

BTT: Con hứng thú với điều gì khi làm trò chơi này?

Khánh: Con thấy nhân vật sinh động.

BTT: Trước đây mình chơi game người khác tạo ra, nay tự mình làm cho nhân vật chuyển động được, quả thật thú vị nhỉ! Cuộc thi còn mang lại cho con điều gì nữa?

Khánh: Con có thêm kinh nghiệm khi được các thầy cô ban giám khảo góp ý cho sản phẩm. Con có tiến bộ hơn về code và vẽ đồ hoạ. Con thấy con tự tin hơn trong giao tiếp.

BTT: Mọi người xung quanh có hỗ trợ con như thế nào khi con tham gia cuộc thi?

Khánh: Gia đình con chơi thử game. Cô Phương đã góp ý cho con. Cô và hai chúng con có một nhóm zalo để trao đổi. Còn trong một nhóm zalo khác cô lập ra gồm những học sinh yêu thích Tin thì mọi người chia sẻ kiến thức cho nhau và con làm quen được với anh Huy để học hỏi.

(Học sinh Ngô Gia Huy lớp 9A9 trường THCS Thành Công năm học 2020-2021 đạt giải quốc gia cuộc thi Tin học trẻ- Chú thích của người viết).

BTT: Con nghĩ công nghệ thông tin có vai trò, ảnh hưởng như thế nào trong đời sống của thế hệ các con?

Khánh: Dùng công nghệ thông tin, chúng con có thể nắm bắt được kiến thức, trao đổi với nhau mà không cần đến nhà và học được nhiểu thứ. Ví dụ như chơi rubik và code là con tự tìm hiểu trên mạng. Gần như tất cả lớp con đều dùng mạng, máy tính…Nhưng có bạn dùng để chơi nhiều quá, trở nên khép kín với xã hội, ở nhà lâu sẽ không biết giao tiếp thế nào.

BTT: Vậy trong ngày con dành bao nhiêu thời gian để sử dụng công nghệ thông tin, và để làm gì?

Khánh: Con nghĩ nên dùng mạng để phục vụ học tập và giải trí vừa phải. Con học lập trình khoảng 1 tiếng. Khi nào bận học thì con không chơi game, nếu ít bài hoặc xong bài thì có thể chơi 15 phút. Nhiều khi con và Minh làm sản phẩm mệt quá thì hai đứa chơi một lúc để giải trí. Ngày nghỉ thì có thể chơi dưới 1 tiếng. Con còn phải dùng mạng để kiểm tra tin tức của lớp, thông báo của cô giáo. Ngoài dùng mạng, con cũng chơi cờ vua, đánh cầu lông, rubik,…

Con nghĩ nên dùng mạng để phục vụ học tập và giải trí vừa phải. Con học lập trình khoảng 1 tiếng. Khi nào bận học thì con không chơi game, nếu ít bài hoặc xong bài thì có thể chơi 15 phút. Nhiều khi con và Minh làm sản phẩm mệt quá thì hai đứa chơi một lúc để giải trí. Ngày nghỉ thì có thể chơi dưới 1 tiếng. Con còn phải dùng mạng để kiểm tra tin tức của lớp, thông báo của cô giáo. Ngoài dùng mạng, con cũng chơi cờ vua, đánh cầu lông, rubik,…

BTT: Con có dự định nghề nghiệp gì trong tương lai gắn với tin học không?

Khánh: Có ạ. Con muốn học về công nghệ thông tin. Sau này, con có thể làm ở cửa hàng máy tính, để sửa máy hoặc giúp mọi người chọn máy, phát triển đa dạng game hơn, những game có ý nghĩa như về tình bạn chẳng hạn…

BTT: Cô cảm ơn con về buổi trò chuyện hôm nay. Cô có thể thấy trong lời kể của con sự say mê, kiến thức và sự tự tin. Cô chúc con luôn học tập với niềm vui, thực hiện được mơ ước của mình và dùng trí tuệ tạo ra những sản phẩm có ích cho cộng đồng.

BTT: Chào cô giáo. Xin chúc mừng cô và học trò đã vượt qua nhiều vòng thi để vào đến chung kết và đạt giải Khuyến khích Hội thi Tin học trẻ Thành phố Hà Nội. Theo cô, Hội thi này có ý nghĩa gì?

Cô Phương: Đây là cuộc thi giúp tìm kiếm tài năng, khơi dậy niềm đam mê tìm hiểu khoa học ở nhiều lứa tuổi (từ cấp 1 đến cấp 3), khả năng sáng tạo và ứng dụng công nghệ thông tin vào xử lí các vấn đề xã hội. Quá trình học hỏi để tham gia thi cũng tạo động lực cho học sinh theo chuyên và tiến xa hơn trong lĩnh vực này như một lựa chọn nghề nghiệp. Như các khoá trước đã có bạn Nhật Minh đi du học và Gia Huy đạt học bổng FPT đều ở ngành công nghệ thông tin.

BTT: Cô đã làm thế nào để tìm kiếm học sinh tham gia cuộc thi?

Cô Phương: Qua quá trình dạy trên lớp, hỏi han, giới thiệu, mình sẽ phát hiện được học sinh quan tâm tới lập trình. Nếu bạn nào chưa học chút nào thì mình hướng dẫn chỗ học, những bước cần thực hiện. Trò học, cô cũng học, vì môn này luôn cập nhật. Cô học trò, trò học cô. Mình cũng học nhiều từ học sinh. Trong việc này, sự hỗ trợ của phụ huynh rất quý. Họ tạo điều kiện, sắp xếp cho con học, ủng hộ tinh thần, nhìn thấy đam mê của con và định hướng lâu dài trong tương lai. Có phụ huynh chủ động trao đổi với cô giáo “Cô định hướng cho con, cần học như thế nào xin cô chỉ dẫn”, thì giáo viên mình tư vấn cho họ thấy đường lối.

BTT: Thưa cô giáo, trong cuộc thi này, giáo viên hướng dẫn làm nhiệm vụ gì?

Cô Phương: Mình là người định hướng đề tài, gợi ý cho học sinh tìm chủ đề có tính thời sự, mà lại phù hợp với ngôn ngữ lập trình mà học sinh biết, chỉ dẫn các bước làm như thế nào, có yêu cầu gì, góp ý chỉnh sửa cho sản phẩm hoàn thiện hơn. Có những khi khó quá, học sinh không sửa được thì lại phải đổi hướng, làm đơn giản hơn cho phù hợp năng lực học sinh. Rồi cô giáo còn dạy cách thuyết trình, trả lời câu hỏi của ban giám khảo. Mình chủ động để đây là sản phẩm của học sinh, nên học sinh cần tự biết làm. Trong vòng thi quận có những sản phẩm hay hơn, mình không nghĩ có thể đạt giải đi tiếp, nhưng có lẽ sản phẩm của Khánh được vào sâu hơn vì đó thực sự là sản phẩm của trò, phản ánh đúng năng lực của trò.

Khi được đi tiếp từng vòng, cô trò lại cải thiện thêm từng bước. Học sinh mình cũng cố gắng, có khi đến 12h đêm, 1h sáng vẫn trao đổi bài với cô. Tranh thủ lúc nào có thời gian là làm lúc đấy. Đợt nghỉ lễ 30/4 mấy ngày con cũng ở nhà để làm.

BTT: Hướng dẫn Khánh 2 năm, cô thấy Khánh có tiến bộ gì từ cuộc thi?

Cô Phương: Lúc đầu con nhút nhát, ít khi chủ động trao đổi. Đến giờ, con chủ động hơn, tự tin hơn trong giao tiếp với cô, với bạn. Con đã dám trả lời về những gì mình làm.

BTT: Chắn hẳn sự tiến bộ của học trò là điều khích lệ tinh thần cho giáo viên chúng ta cô nhỉ. Vậy qua kinh nghiệm 5 năm hướng dẫn học sinh tham gia cuộc thi Tin học trẻ, trong đó có học sinh từng đạt giải quốc gia, cô thấy những yếu tố nào sẽ giúp các con thành công?

Cô Phương: Có lẽ trước hết phải là đam mê, con yêu thích, muốn khám phá tìm hiểu công nghệ. Thứ nữa là dám thử sức (vì toàn cái mới). Thêm tư duy nhanh nhẹn, nếu bạn nào chậm hơn thì “cần cù bù thông minh”. Sự ủng hộ từ gia đình cũng quan trọng, khi bố mẹ biết sở thích của con, họ có định hướng rõ ràng hơn. Bản thân học sinh khi đã có định hướng thì con chủ động trong học tập, làm việc, không phải giục giã. Còn phía nhà trường thì Ban Giám hiệu thường xuyên quan tâm, cập nhật tiến độ công việc của cô trò.

BTT: Là người phụ trách đội tuyển học sinh giỏi Tin học của trường từ năm 2016 và năm nào cũng có giải cấp Quận, cấp Thành phố, cô thấy cuộc thi Tin học trẻ và cuộc thi học sinh giỏi Tin học có hỗ trợ gì lẫn nhau không?

Cô Phương: Hai cuộc thi có những điểm riêng. Cuộc thi học sinh giỏi dành cho lớp 9 và nội dung chuyên sâu về lập trình. Còn cuộc thi Tin học trẻ dành cho cấp 1 đến cấp 3 và nội dung thi là làm sản phẩm sáng tạo, trong đó phần lập trình đơn giản hơn, mà cộng thêm cả đồ hoạ, ứng dụng thực tế. Những bạn nào muốn đi theo ngành công nghệ thông tin thì vẫn cần học sâu về lập trình.

BTT: Như vậy, sân chơi Tin học trẻ có tính ứng dụng hơn, và cũng có thể coi là một bước tập dượt thú vị cho kì thi học sinh giỏi. Nhân đây, xin phép cô giáo, có lời “đặt hàng” với cô và trò về một game tích hợp với môn Văn hoặc Giáo dục công dân.

Cô Phương (cười): Vâng ạ.

BTT: Công nghệ thông tin là ngành thời thượng, vậy môn tin học và cuộc thi Tin học trẻ, học sinh giỏi chắc thu hút nhiều học sinh?

Cô Phương: Số học sinh thực sự đam mê không nhiều. Bởi các con dùng công nghệ để xử lí bài tập tạm thời hoặc giải trí, nhiều khi lại đắm chìm trong các trò chơi… mà chưa nhận thức công nghệ thông tin là lợi thế, là phương tiện để tìm hiểu tri thức… Từ hai ba năm nay, tôi có một nhóm tập hợp những học sinh đam mê tin học. Hiện tại có khoảng 9 thành viên, có bạn đi thi, có bạn không nhưng cùng trò chuyện chia sẻ thông tin về các khoá học, cũng tâm sự cả chuyện trường lớp để nâng đỡ chỉ dẫn cho nhau. Chương trình Tin học chính khoá gồm những kiến thức cơ bản, nhiều con đã biết rồi, các con cần môi trường cập nhật cái mới, tìm được hứng thú.

BTT: Như vậy để học thực sự về tin học thì khó, trong khi nhiều bạn trẻ lại dùng công nghệ sai mục đích?

Cô Phương: Các con chưa biết cách sử dụng đúng công nghệ để phục vụ việc học và cuộc sống. Tôi thường nói với các con, cô không cấm việc chơi nhưng có thể sắp xếp thời gian để không ảnh hưởng đến việc học. Đó là phương tiện giải trí sau giờ căng thẳng, chứ không phải công việc chính hàng ngày.

BTT: Nói đến đây, tôi có một băn khoăn, có lẽ vì tôi dạy môn xã hội, nên coi trọng khía cạnh đạo đức của khoa học. Chúng ta nghiên cứu, sáng tạo các sản phẩm công nghệ không chỉ để thoả mãn sự phát triển của trí tuệ, mà còn có ý nghĩa gì trong cuộc sống, có làm cuộc sống tốt hơn không.

Cô Phương: Vâng, đúng như vậy. Khi hướng dẫn học sinh tìm đề tài cho sản phẩm, tôi cũng gợi ý cho các con về mục đích nhân đạo của sản phẩm. Các con tạo ra một trò chơi, nhưng chơi xong thì có được bài học gì, thông điệp giáo dục mình đem đến là gì. Như với game Human V.S Corona, sau khi trò chơi kết thúc, người chơi sẽ nhận được thông điệp về bảo vệ bản thân và cộng đồng.

BTT: Vậy là thông qua quá trình dạy học tri thức, người giáo viên chúng ta còn có trách nhiệm quan trọng hướng các con đến những giá trị đạo đức, nhân văn.

Cô Phương: Gần đây, có một học sinh cũ, trước khi đi du học đã nhắn hỏi thăm sức khoẻ cô, báo tin con đạt học bổng và cảm ơn cô đã định hướng cho con và quá trình cô đồng hành cùng con. Đọc tin học trò mà mình cảm thấy rất xúc động.

BTT: Sự trưởng thành, cách ứng xử văn hoá của các con chính là phần thưởng quý giá của nghề giáo chúng ta cô giáo nhỉ! Xin cảm ơn cô dành thời gian chia sẻ tâm sự với Ban truyền thông. Kính chúc cô giáo sức khoẻ và tiếp tục nhiệt huyết với nghề.