“Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất trong những nghề sáng tạo vì nó đã sáng tạo ra những con người sáng tạo”.

Người Việt Nam từ xưa luôn coi trọng nghề dạy học, xem thầy giáo không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người vun đắp nhân cách, ươm mầm tri thức và giá trị đạo đức cho thế hệ trẻ. Truyền thống tôn sư trọng đạo, với quan niệm “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”, cho thấy tình nghĩa thầy trò và tinh thần hiếu học đã ăn sâu vào văn hóa dân tộc.

Trong bối cảnh đó, cuốn sách “Các thầy giáo Việt Nam xưa” của tác giả Phạm Khang, do Nhà xuất bản Thanh Niên ấn hành năm 2019, ra đời như một hành trình đưa bạn đọc ngược dòng thời gian, tìm hiểu về những người thầy đã góp phần làm rạng rỡ nghề dạy học Việt Nam và gieo mầm tài đức cho biết bao thế hệ.

Cuốn sách kể về 23 nhân vật – những thầy giáo nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam như Lê Văn Hưu, Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đoàn Thị Điểm, Lê Quý Đôn, Nguyễn Thị Huynh…. Mỗi chương sách dẫn dắt bạn đọc tìm hiểu quê quán, xuất thân, sự nghiệp và quá trình dạy học của các thầy, đồng thời kể những câu chuyện đời thường mà đầy cảm hứng về đức độ, trí tuệ, tài năng và sự cống hiến của họ trong sự nghiệp giáo dục.

Dù sinh ra ở những thời kỳ khác nhau, các thầy giáo xưa đều có điểm chung: thường thi đỗ cao, giữ chức quan quan trọng trong triều, nhưng chọn nghề dạy học, đào tạo ra nhiều nhân tài cho đất nước. Ví dụ: Lê Văn Hưu là thầy của Thượng tướng Trần Quang Khải; Chu Văn An có học trò là Phạm Sư Mạnh, đỗ Thái học sinh, làm quan đến chức tể tướng; Trương Văn Hiến là thầy dạy ba thủ lĩnh phong trào Tây Sơn: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ.

Tác giả Phạm Khang sử dụng tư liệu lịch sử, truyền thuyết, dã sử và huyền thoại để biên soạn, giúp bạn đọc hòa mình vào dòng chảy lịch sử và cảm nhận sâu sắc về phẩm chất của người thầy. Một số câu chuyện dù khó tin – như huyền thoại về học trò thủy thần của Chu Văn An làm mưa cứu dân làng – vẫn phản ánh đức độ, tài trí và uy tín của thầy trong đời sống tinh thần người Việt.

Với lối kể chuyện hấp dẫn, ngôn từ gần gũi và 191 trang sách, bạn đọc được ngược dòng thời gian, cảm nhận rõ nét những tấm gương người thầy tận tụy, dìu dắt học trò từ những bước chập chững đến những đỉnh cao tri thức và vinh quang.

Những câu chuyện trong cuốn sách cũng nhắc nhở mỗi chúng ta về truyền thống quý báu của dân tộc, rằng học tập là hành động thiêng liêng, người thầy truyền dạy đạo đức được kính trọng và nghề thầy luôn đòi hỏi sự trau dồi không ngừng về tri thức và phẩm chất. Trước đây, nhiều người thi đỗ nhưng chọn về làng dạy học, được xã hội đánh giá cao, bởi nghề thầy là nghề vinh quang, nơi học trò học lễ trước, học văn sau, và được dẫn dắt bởi những tấm gương sáng về đạo đức và trí tuệ.

“Các thầy giáo Việt Nam xưa” là cuốn sách giá trị, giúp bạn đọc – đặc biệt là thế hệ trẻ – hiểu hơn về những người thầy đã để lại dấu ấn trong lịch sử giáo dục nước nhà. Qua từng trang sách, ta cảm nhận được tình cảm trân trọng, sự tận tâm và lòng yêu nghề sâu sắc của các thầy, đồng thời được nhắc nhở về vai trò thiêng liêng của nghề giáo – nghề “sáng tạo ra những con người sáng tạo”, một nghề cao quý, trọn vẹn và đáng tự hào trong mọi thời đại.